Overdenkingen deel 2

Overdenkingen van een modelvlieger (oorspronkelijk geschreven in februari 2012 voor de website van een club waarvan ik toen lid was)

Bald de Boer

Hij zit in Alabama USA voor een militaire vliegeropleiding. Maar in zijn vrije tijd vliegt hij ook. Heerlijk alleen in de cockpit van een Cessna 150. Solo boven de akkers van deze warme staat, in een klim naar 4000 voet. Even afkoelen, beneden is het meer dan dertig graden… De zon is hier onverbiddelijk, de zonnebril geen overbodige luxe. Die arrogante blik is maar schijn. Hij is wel trots en gelukzalig. Bijna op de juiste hoogte. Nu eerst de ultieme ‘selfy’ maken (en dat al in 1981…) en dan wat oefenen. Een paar steile bochten, een overtrek. En dan weer in glijvlucht met een gesimuleerde motorstoring naar het veld. “Enterprise Airfield, November 18584 is entering your airspace at 3000 feet overhead, simulated engine failure, followed by circuits…” Na de toestemming om te landen zal hij veel circuits oefenen. Hij wil het goed leren, hij wil een ‘model’ vlieger worden… Kijk hem daar nu zitten! Een vermeende jonge god van 27 jaar. Dat was 1981. In 2011, dertig jaar later, zou hij ook de geneugten van het radiografisch modelvliegen proeven…

Aflevering 2, kiezen, kopen en klooien.

Hallo allemaal! Ik blijk al aardig wat lezers te hebben! Welkom op onze site! Wat gaat de tijd weer snel. Mijn eerste deel is goed ontvangen. Dank u voor de vele leuke reacties, zelfs een uit Engeland! Dat doet een mens goed… Al vroeg heb ik geleerd om nooit iets beweren dat je niet kunt waarmaken. Dat doe ik ook nooit (ahum), maar met wat ik allemaal heb meegemaakt, gaat het al vlug op opschepperij lijken… Bovendien mag als bekend worden verondersteld, dat beroepsvliegers enige arrogantie doorgaans niet vreemd is… Evengoed probeer ik in alle ernst toch maar bescheiden te zijn. Ook ik ben maar een gewone sterveling, of moet ik zeggen een EBL (een Eenvoudige Boeren Lul, ha, ha). Maar wél een hele enthousiaste die zijn belevenissen graag met anderen deelt…

Op het gebied van het vliegen is het maar zo, zo. Al sinds oktober 2011 wil het weer niet meewerken. Maar het mag toch wel hilarisch worden genoemd, dat er op de paar mooie vliegdagen telkens wel iets anders aan de hand was. Zo herinner ik me, dat ik op 15 januari 2012 met mijn vliegtuig op het veld verscheen. Het was windstil (!) en de zon scheen. Er kwam niemand. Ze waren allemaal in de sporthal van Sneek aan het indoor vliegen. Dacht ik. Daar aangekomen, bleek een aantal instructeurs ook niet daar te zijn. Zou ik dan toch maar terug gaan naar Hieslum? Nee, toch maar niet, het werd immers ook al te laat. In plaats daarvan heb ik ergens vanaf een boerenweggetje mijn Super Cub maar even uitgelaten. Toch weer zeven minuten vliegtijd in het logboek…

Evengoed heb ik de afgelopen weken een flink stel vluchten op ons besneeuwde vliegveld kunnen maken. Met de Cub én mijn nieuwe Calmato. Hartstikke mooi. Maar o jee, wat stuitert zo’n landingsgestel op die bevroren grond… Maar dat is een verhaal dat veel later aan bod komt. Eerst maar eens zien hoe mijn verhaal van vorige keer verder ging!

Nadat ik die vorige zomer mijn eerste miskoop (een ‘verkeerde’ heli) weer had ingeleverd, besloot ik me op vaste vleugeltoestellen te werpen. Ik wilde het nu goed aanpakken. Eerst een goede (!) simulator voor op de pc, met eenvoudige zender. En dan pas een vliegtuig. En dan ook nog eentje die in het simulatorprogramma zit! Het werd de Phoenix V3 simulator en daar heb ik geen spijt van. De bijgeleverde Jamara zender liet ik meteen naar mode 1 (gas rechts) ombouwen. Want waar ‘heel Nederland’ met mode 2 vliegt, gebruikt men nu net op onze club mode 1… Na het installeren van programma en zender, een eitje, begon ik fanatiek te crashen. Het valt nog niet mee om een vliegtuig te besturen als je er niet zelf in zit… Als je kist op je af komt, lijken links en rechts ‘omgedraaid’. Dat wil zeggen, als je de kist rechts van je langs wil laten gaan, dan moet je dus naar links sturen! Vanuit de cockpit gezien gaat het vliegtuig dan gewoon naar links, terwijl jij het vanaf de grond toch echt naar rechts ziet gaan. Als het van je afvliegt, is de gewenste stuurrichting gewoon dezelfde als wanneer je er in zit. In het echt is het even verwarrend als ik het hier heb neergepend… Ik had me al laten vertellen, dat er beroepsvliegers zijn, die het edele modelvliegen nooit onder de knie krijgen. Het verbaast me niet eens, maar ik zál het leren… In mijn hoofd begon ik te repeteren: het vliegtuig moet naar rechts, stuur naar rechts! Het vliegtuig moet naar links, stuur naar links. Net zo lang tot mijn vingers de hersensignalen hadden begrepen en de stuurknuppel braaf de goede kant op bewogen. Zo werd het een automatisme. Die simulator scheelde me meteen een aantal echte vliegtuigen, die anders onder mijn handen zeker zouden zijn gecrasht.

Dat soort dingen is, evenals bijvoorbeeld het landen, heel goed op een sim te leren. Ik geloof er dan ook heilig in, dat het je vaardigheden snel kan vergroten. En die sim verdient zichzelf in rap tempo terug… Ieder die een probleem heeft (met vliegen dan, ha, ha), kan zich bij mij vervoegen. Dan help ik graag om het met behulp van de sim op te lossen. Geheel gratis en vrijblijvend stel ik daarbij graag mijn, ongetwijfeld ietwat vervaagde, vaardigheden als jarenlang vlieginstructeur ter beschikking. Met een bakkie koffie erbij…

Het was mijn nadrukkelijke keuze, om niet meteen zelf vliegtuigen te gaan bouwen. Mijn prioriteit lag op het leren modelvliegen en dan snel het brevet halen. Bouwen zie ik als een hobby in een hobby. Dat kon later altijd nog. Er is tegenwoordig een oneindig aantal kant en klare vliegtuigen te koop. Als je maar genoeg pegels neerlegt… De keuze voor heli of vastvleugel had ik al eerder gemaakt. Restte de keuze voor de aandrijving: brandstof of elektrisch. Nou, ik had al vaak genoeg gezien hoe er soms moest worden gemodderd om een brandstofkist aan de praat te krijgen. Ik zou het voorlopig bij elektromotoren houden. Lekker gratis ‘tanken’ aan de stroom van de club bovendien…

Op de website van de modelvliegclub waar we de vliegshow hadden gezien had ik al gelezen dat men voor beginners een Calmato aanraadde. Maar eigenwijs als ik ben, kocht ik dus eerst een Habu EDF in de Plug and Play versie… Voor 259 eurootjes kreeg ik een pittig elektrisch aangedreven straaljagertje. 110 centimeter lang, 90 centimeter spanwijdte en 1.3 kilogram zwaar. Ik wilde het ding gewoon hebben. En in tegenstelling tot de Calmato, zat dit vliegtuig in de Phoenix simulator. Zodoende zou ik er thuis achter de pc mee kunnen oefenen…

Meteen kocht ik er twee 4S accu’s, een lader en een paar stekkertjes bij. Een zender en ontvanger had ik gelukkig al (bij de sim gekocht), maar zodoende was ik toch weer meer dan 450 pietermannen kwijt.

Na thuiskomst ging ik eerst de stekkers aan de regelaar en de accu’s solderen. Dat lukte niet goed. Mijn antieke soldeerbout kwam gewoon niet op stoom. Toch maar doorzetten… Nadat het resultaat na enig gepruts een beetje acceptabel leek, moest ik mijn nieuwe toestel nog in elkaar zetten. Fluitje van een eurocent. En de zender met de ontvanger binden. Het compleet afgemonteerde vliegtuig stond in de eetkamer op tafel en ik zette de zender aan. Toen sloot ik de accu aan… Een hels lawaai, een zoef en dan stilte. Mijn Habu was weg…

Ik vond hem terug in de keuken. Met een kromme neuspunt, een klein deukje in de vleugel en een op het soldeer afgebroken stekker… Eigenlijk was ik wel blij dat de Habu niet door een ruit was gegaan… Ik wist toch zeker dat de gashandel op de zender dicht stond! Bleek dat juist die servo van de motor, op de zender in ‘reverse’ moest staan. Nu had de zender vol gas gegeven en de Habu had er zin in gehad. De schade viel mee. Ik had meteen geleerd dat je bij aansluiting van de accu het vliegtuig stevig vast moet (laten) houden… En dat je echt goed moet solderen. Nadat ik de stekker weer had gesoldeerd en ook de servo van de ailerons in reverse was gezet, was het model wat mij betreft vliegklaar. Trots als een pauw taxiede ik de jet over de tegels in de tuin, door de carport naar de oprit en terug. Het leek wel of ik de hete uitlaatwind kon voelen, maar dat kan natuurlijk niet met een elektro model…

Dat weekend ging ik er mee naar de club. Samen met Jaring deed ik de range check. Het weer was echter te slecht om te vliegen, maar ik mocht van Jaring even met de Habu taxiën. Een paar keer over het veld. Een paar proefstarts zonder los te komen. Met een natte kist en de ‘opdracht’ om een ander vliegtuig te bemachtigen kwam ik thuis. Voor het eerste jaar had ik een budget bedacht van zo’n duizend euro. En dat voor een nieuwe hobby, waarvan je niet weet of je er mee verder gaat… Maar om het ook weer niet te gek te maken, poogde ik zoveel mogelijk de hand op de knip te houden. Maar wel investeringen doen, die me dichter bij het brevet zouden brengen. Dit werd mijn leukste streven. Het voelt telkens geweldig om de winkel uit te lopen zonder iets te hebben gekocht. Tenslotte is het veel beter om met geld dat ‘over’ is (ahum…) de hypotheek af te lossen, dan om een hobby te financieren. Zeker in deze tijd… Maar gezien mijn ruime budget kon er dus nog wel een tweede vliegtuig vanaf. Want als je aan iets begint moet je het goed doen…

Eerst kocht ik bij de Gamma twee nieuwe soldeerbouten. Een van 100 en een van 30 Watt. En zodra de winkel van Peter op dinsdag 19 juli open was, stond ik bij hem in Kampen. Ik vond dat mijn tweede vliegtuig in ieder geval ook in de Phoenix simulator moest zitten, zodat ik er thuis veelvuldig mee zou kunnen oefenen. Mijn oog viel op de Hobbyzone Super Cub, die ook standaard in de Phoenix zit. Een echte set voor beginners, met op de doos het motto: “Leer jezelf vliegen!” Met zender, accu, oplader en een instructie cd. Het toestel heeft geen ailerons, maar de servo van het richtingsroer reageert wél op de rechter (aileron) stick. Zo leer je al snel op de juiste manier bochten te vliegen, heel ingenieus…

Voor € 169,– was ik de man. Maar met wat klein spul erbij liep ik toch weer ruim 200 euro lichter de winkel uit. Mijn jaarbudget had in drie weken tijd een knauw van ruim € 900,– gekregen. Maar daar zat het lidmaatschap van de club al bij. Nu maar proberen geen schade te vliegen en dan wachten tot het nieuwe jaar. Nu kon ik écht aan de slag…

Het vliegklaar maken was een eitje. Staart en landingsgestel monteren, afstellen en gaan! Door de tuin taxiën. Ik had de vleugel er nog niet op en reed onder de carport door. Plotseling stopte de motor en viel de propeller stil. De ACT (Anti Crash Technologie) trad in werking! De sensor op de cockpit had het donkere dak van de carport aangezien voor de grond. Dus dacht het toestel dat het op de kop vloog en had het systeem in werking gesteld. Het werkt dus nog ook… De range check deed ik samen met vrouw Gonnie in onze niet al te kleine tuin. We haalden net de vereiste dertig meter…

Naar de club met dat ding! Na een tweede range check en de gebruikelijke registratiefoto, waren we klaar voor de eerste vlucht. Wel even de controlcheck doen (altijd!) en de ACT uitzetten. Hierna koos Jaring met mijn Cub het luchtruim. Na het uittrimmen op hoogte kreeg ik de zender in de handen. Wat een sensationeel moment! Die 20^ste juli vlogen we drie keer circa tien minuten. Ik was verkocht. De eerste zelfuitgevoerde landing liet niet lang op zich wachten, gevolgd door een zelf uitgevoerde start. Dat wil zeggen, nadat ik het vliegtuig weer rechtop had gezet. Het ding heeft de neiging bij de landing voorover te kiepen en dat ligt natuurlijk nooit aan mij, ha, ha, ha… Vrijwel meteen begon ik aan de vliegoefeningen voor het brevet. Ik had ze op een papier gekregen en ook thuis op de sim deed ik braaf mijn oefeningen.

Na vijf vluchten onder leiding van Jaring, was Jack mijn tweede instructeur. Ik heb gekozen om met zoveel mogelijk verschillende instructeurs te vliegen. Dit geeft mij de gelegenheid om van de diverse persoonlijke inzichten zoveel mogelijk te leren. Ik vind dat ik het bij iedereen ‘moet kunnen laten zien’… Er zijn ook leerlingen, die liever bij een en dezelfde instructeur blijven. Dat geeft ze dan meer vertrouwen. En ook daar is iets voor te zeggen, zeker bij de eerste lessen. Maar uiteindelijk zul je in staat moeten zijn om je vliegtuig onder alle omstandigheden en in ieders bijzijn onder controle te houden. Het is hier al net eender als bij de echte vliegerij…